Գործնական քերականություն. Թվական

1. Դո՛ւրս գրել տեքստում եղած թվականները, որոշե՛լ գրության ձևը (արաբական թվանշաններով, այբուբենի տառերով և այլն)։ Թվականները գրել բառերով և նշե՛լ տեսակները։ Դո՛ւրս գրել նաև թվականներով կազմված բառերը (գոյական, ածական)։

Զվարթնոց. Վաղարշապատի Ս. Գրիգորգ վաղ միջնադարի հայկական ճարտարապետության հուշարձան Արարատյան դաշտում՝ Էջմիածնից 3 կմ հարավ։ Ըստ հայ պատմիչների վկայության և պահպանված հունարեն արձանագրության՝ կառուցել է Ներսես Գ Իշխանցի (Շինող) հայոց կաթողիկոսը, և նրա գահակալության տարիներից էլ՝ 641-661, արտածվում է Զվարթնոցի կառուցման ժամանակը։ Ըստ Մովսես Կաղանկատվացու՝ Զվարթնոցը օծվել է 652-ին։ Թ. Թորամանյանի կարծիքով շինարարությունը սկսվել է 643-ին և հիմնականում ավարտվել 652-ին։ Զվարթնոցը կանգուն է եղել մինչև X դ. վերջը. ավերման պատճառի մասին մեզ հայտնի պատմական աղբյուրները լռում են։ Ըստ պեղված նյութերի՝ նախքան Զվարթնոցը այստեղ եղել են հնագույն և IV-V դդ. կառույցներ։ Տեղանքի ցածրիկ, շրջանաձև բլրակը պարագծով շրջապատված է յոթաստիճան բազմանիստ հենապատով (բացի հարավարևմտյան մասից, ուր պալատն է)՝ կազմելով սալահատակ պատվանդան, որի կենտրոնում կառուցվել է տաճարը։ 1905-ին Թ. Թորամանյանը ստեղծեց Զվարթնոցի գիտական վերակազմությունը։ Ըստ պահպանված հատակաձևի և այդ վերակազմության՝ կառույցի ծավալատարածական հորինվածքի կորիզը քառակոնքն է, որը ցածում շրջապատված է երկհարկ պարարկյալ սրահով (տրամագիծը՝ 35,75 մ), իսկ վերևում՝ կիպ պարփակված գլանային պատով։ Կիսագմբեթ, հիմնական առանցքներով խաչաձև տեղադրված 4 կոնքերը միմյանց են կապվում բարդ կտրվածքի, զանգվածեղ, վերևում կամարակապ մայր մույթերով՝ գմբեթակիր քառակուսին, որից անցումը թմբուկի բոլորակին իրականացված է առագաստների միջոցով։ Կոնքերը, բացի արևելյանից, որը հոծ է և ամփոփում է բեմը, իրենց ստորին մասում սյունակազմ են (6-ական սյուն, տրամագիծը՝ 0,6 մ)։ Սյուներն ավարտվում են կողովաձև, խոյազարդ խոյակներով և միմյանց կապվում կամարներով։ Ըստ «Հայկական սովետական հանրագիտարանի»

Թվական	Բառերով	Գրության ձև	Տեսակ
3	երեք	արաբական թվանշաններով	քանակական
Գ	երրորդ	այբուբենի տառերով	դասական
641	վեց հարյուր քառասունմեկ	արաբական թվանշաններով	քանակական
661	վեց հարյուր վաթսունմեկ	արաբական թվանշաններով	քանակական
652	վեց հարյուր հիսւոներկու	արաբական թվանշաններով	քանակական
643	վեց հարյուր քառասուներեք	արաբական թվանշաններով	քանակական
IV	չորրորդ	հռոմեական թվերով	դասական
V	հինգերորդ	հռոմեական թվերով	դասական
1905	հազար ինը հարյուր հինգ	արաբական թվանշաններով	քանակական
35,75	երեսունհինգ ամբողջ յոթանասունհինգ հարյուրերորդական	արաբական թվանշաններով	կոտորակային
4	չորս	արաբական թվանշաններով	քանակական
6-ական	վեցական	արաբական թվանշաններով	բաշխական
0,6	զրո ամբողջ վեց տասնորդական	արաբական թվանշաններով	կոտորակային

 

2. Գրե՛լ բառերով։

9 — ինը, ինն
12 — տասներկու
99 — իննսունինը
50 — հիսուն
60 — վաթսուն
70 — յոթանասուն
80 — ութսուն
100 — հարյուր
1938 — հազար ինը հարյուր երեսունութ
II — երկրորդ
III — երրորդ
IV — չորրորդ

3. Ո՞ր շարքի բոլոր թվականներն են կազմությամբ պարզ (արմատական):

Պարզ թվականներ՝ 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 20, 100, 1000, 1000000, 1000000000

1. տասնինը, երեսուն, ինը
2. քառասուն, մեկ, հազար
3. յոթ, միլիարդ, հարյուր
4. տասը, երկու, տասնմեկ
5. ինը, միլիարդ, քսանչորս
6. տասնութ, քսանութ, հարյուր
7. տասնմեկ, երեսուն, երեք

4. Գրել տրված բառակապակցությունների թվային արժեքները, նշե՛լ՝ որն է սխալ։

2008 — ՍԸ
2022 — ՍԻԳ

ՆԾ — 450
ՌՋԴ — 1904
ՑՈԿ — 6660
ՎՅԳ — 3303

ՎՍԼԳ — սխալ
ՌՊԾՀ — սխալ
ՔՋՁԸ — 9988
ՆՀԲ — 472

ԼԱ — 31
Է — 7
Ղ — 90
ԽԱ — 41

Թ — 9
ԺԲ — 12
ԾՂ — սխալ
Մ — 200

ԾԸ — 58
ՇԷ — 507
ՉՀԷ — 777
ՂԸ — 98