Անօրգանական նյութեր

Թեմատիկ հարցեր

1. Ինչպե՞ս են դասակարգվում նյութերն ըստ բաղադրության:

Ըստ բաղադրության նյութերը դասակարգվում են պարզ և բարդ նյութերի։ Պարզ են այն նյութերը, որոնք կազմված են մեկ տարրի ատամներից։ Բարդ են այն նյութերը, որոնք կազմված են երկու կամ ավելի տարրերի ատոմներից։

2. Ինչպե՞ս են դասակարգվում նյութերն ըստ ծագումնաբանության:

Ըստ ծագումնաբանության նյութերը դասակարգվում են օրգանական և անօրինական նյութերի։ Օրգանական են այն բարդ նյութերը, որոնց կազմի մեջ կա ածխածին։ Օրգանական են՝ ճարպեր, սպիտակուցներ, շաքարներ և այլն։

3. Անօրգանական նյութերի ինչպիսի՞ օրինակներ գիտեք:

ջուր (H₂O), օզոն (O₃), կերակրի աղ (NaCl), կավիճ (CaCO₃), քվարց (SiO₂), ածխաթթու գազ (CO₂)

4. Օրգանական նյութերի ինչպիսի՞ օրինակներ գիտեք:

սախարոզ (C₁₂H₂₂O₁₁), ացետոն (C₃H₆O), գինու սպիրտ (C₂H₆O), քացախաթթու (C₂H₄O₂)

5. Ո՞ր նյութերն են ավելի շատ, օրգանականը, թե՞ անօրգանականը, պատասխանը հիմնավորեք:

Օրգանական նյութերն ավելի շատ են՝ մոտ 30 մլ, իսկ անօրգանականները՝ 0,5 մլ։ Պատճառներն են՝ ածխածնի ատոմի կառուցվածքի յուրահատկությունը, իզոմերիա երևույթը՝ իզոմեր, հոմոլոգիա երևույթը՝ հոմոլոգներ։

Առաջադրանքներ

Հետևյալ նյութերից ընտրեք անօրգանական նյութերը և գրեք դրանց քիմիական բանձևերը.

թթվածին, կերակրի աղ, շաքար, երկաթ, ջուր, քլոր, խմելու սոդա, գլյուկոզ, ծծմբական թթու, ազոտ, սպիտակուց, պղինձ, գինու սպիրտ, ածխաթթու գազ, շմոլ գազ, ճարպ

Անօրգանական են՝ թթվածին (O2), կերակրի աղ (NaCl), երկաթ (Fe), ջուր (H2O), քլոր (Cl), խմելու սոդա (NaHCO₃), ծծմբական թթու (H₂SO₄), ազոտ (N), պղինձ (Cu), ածխաթթու գազ (CO₂), շմոլ գազ (CO)։

Որոշեք Ձեր ընտրած բարդ անօրգանական նյութերի հարաբերական մոլեկուլային զանգվածները M_r, որակական և քանակական բաղադրությունները՝ տարրերի զանգվածային հարաբերությունները, զանգվածային և մոլային բաժինները:

Խմելու սոդա (NaHCO₃)

Mr(NaHCO₃) = Ar(Na) + Ar(H) + Ar(C) + Ar(O) * 3 = 11 + 1 + 6 + 16 * 3 = 66

m(Na) : m(H) : m(C) : m(O) = 11 : 1 : 6 : 48

w(Na) = 11/66 * 100% ≈ 16,67%
w(H) = 1/66 * 100% ≈ 1,51%
w(C) = 6/66 * 100% ≈ 9,09%
w(O) = 48/66 * 100% ≈ 72,73%

y(Na) = 1/6 * 100% ≈ 16,67%
y(H) = 1/6 * 100% ≈ 16,67%
y(C) = 1/6 * 100% ≈ 16,67%
y(O) = 3/6 * 100% = 50%